60 dự án trong danh sách tham khảo do Bộ Tài chính gửi lên Thủ tướng Chính phủ là các dự án đã được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Trong đó bao gồm nhiều dự án lớn tại Hà Nội và TPHCM.

Theo đó, Bộ Tài chính cho rằng nhiều dự án chưa xác định giá đất chưa đầy đủ và đúng với giá thị trường và việc đánh giá việc xác định giá đất làm căn cứ thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất tại một số địa phương chưa thực hiện đầy đủ trình tự, thủ tục theo quy định.

Vì thế, Bộ Tài chính kiến nghị Thủ tướng Chính phủ yêu cầu chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố tạm thời đình chỉ thi công các dự án xây dựng nhà cao tầng đang triển khai thực hiện tại trung tâm thành phố lớn mà chưa thực hiện đúng thẩm quyền giao sử dụng đất không qua đấu giá.

Bản danh sách vừa được công khai đã lập tức gây chấn động thị trường, người dân mua nhà có tên trong danh sách 60 dự án trên rất lo lắng tài sản của mình đang hợp pháp bỗng có nguy cơ ảnh hưởng. Họ lo sợ dự án bị tạm ngừng thi công sẽ ảnh hưởng tới tiến độ, và nếu ngừng thì bao giờ mới thi công trở lại. Thậm chí với những dự án sắp bàn giao cũng lo lắng có được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hay không.

Nhưng lo lắng nhất là các chủ đầu tư dự án. Giám đốc một dự án trong danh sách này tỏ ra rất tâm tư và theo ông, BĐS luôn luôn nhạy cảm, với thông tin thanh tra sẽ khiến cho bất kỳ dự án nào dính phải sẽ bị đặt vào vùng nhạy cảm. Mặc dù người trong nghề hiểu đây chỉ là đề xuất tham khảo để xem ai vi phạm hay không vi phạm, là việc bình thường... Tuy nhiên, với khách hàng việc dự án thanh tra có thể khiến cho họ chùn bước, gây ảnh hưởng đến dự án và DN.

Thực tế, trong số 60 dự án bất động sản được chuyển đổi trong quá trình cổ phần hóa doanh nghiệp Bộ Tài chính kiến nghị Thanh tra Chính phủ rà soát việc sử dụng đất, theo HoREA có nhiều dự án đã hoàn thành, người dân sinh sống ổn định, có những dự án đang triển khai thi công, có những dự án đang trong quá trình chuẩn bị đầu tư... nên cần có giải pháp xử lý phù hợp để vừa đảm bảo không làm thất thu ngân sách nhà nước, đảm bảo lợi ích chính đáng của nhà đầu tư và nhất là phải tôn trọng và bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người mua nhà.

Đánh giá về vấn đề này, ông Trần Khánh Quang, chuyên gia tư vấn bất động sản, cho rằng: “Việc định giá đất như thế nào trong vấn đề cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước đó là chuyện của Nhà nước chứ không phải các doanh nghiệp triển khai BĐS làm sai. Việc thanh tra trước hết phải là quy trình tức cơ quan nhà nước như các sở, ban, ngành, cục thuế các tỉnh thành, thậm chí là UBND địa phương chứ không phải là doanh nghiệp BĐS”.

Hơn nữa, theo ông Quang, danh sách trên chỉ là danh sách tham khảo và việc thanh tra, kiểm toán là chuyện hết sức bình thường không có vấn đề gì hết. DN nhận đất làm dự án thì cần thủ tục gì, nộp tiền bao nhiều thì theo quy định vì dự án chỉ có thể tiến hành khi đủ thủ tục pháp lý, hoàn thành đủ trách nhiệm tài chính.

Ngày 11/05/2017, Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) đã có văn bản số 47/CV-HoREA kiến nghị Thủ tướng Chính phủ vẫn cho phép các chủ đầu tư được tiếp tục triển khai thi công dự án với điều kiện chủ đầu tư dự án phải có văn bản cam kết thực hiện nghĩa vụ tài chính phát sinh (nếu có) đối với dự án sau khi đã có kết luận thanh tra, kiểm tra của cơ quan có thẩm quyền, để hoàn thành dự án đưa vào sử dụng, tránh lãng phí thời gian và của cải xã hội, và đảm bảo quyền lợi của người mua nhà trong dự án".

Về việc Bộ Tài chính kiến nghị Thủ tướng Chính phủ đình chỉ thi công các dự án xây dựng nhà cao tầng đang triển khai - HoREA đã dẫn Văn bản số 4393/VPCP-ĐMDN ngày 28/04/2017 của Văn phòng Chính phủ truyền đạt ý kiến của Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ.

Theo đó, Phó Thủ tướng đề nghị Bộ Tài chính chuyển danh sách các cơ sở nhà, đất, chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện các dự án đầu tư cho Thanh tra Chính phủ tham khảo, phục vụ công tác thanh tra về việc quản lý đất đai theo kế hoạch thanh tra năm 2017 của Thanh tra Chính phủ đã được Thủ tướng phê duyệt.

Đồng thời, Phó Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành liên quan nghiên cứu đề xuất sửa đổi quy định Luật Đất đai năm 2013 về bán đấu giá quyền sử dụng đất phù hợp với quy định về thu hồi đất.

Theo HoREA, văn bản số 4393/VPCP-ĐMDN ngày 28/04/2017 của Văn phòng Chính phủ truyền đạt ý kiến của Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ đã không có chỉ đạo nội dung tạm thời đình chỉ thi công các dự án.

Như vậy, có thể khẳng định không hề có chuyện đạo đình chỉ thi công các dự mà đây chỉ là danh sách để Chính phủ tham khảo. Dựa trên thông báo này, nhiều DN đã có thể thở phào. Một giám đốc dự án phân tích việc thanh tra theo kế hoạch về việc quản lý đất đai theo kế hoạch thanh tra năm 2017 là việc bình thường, thường kỳ hằng nằm và công khai. Bản thân ông không thấy có nội dung tạm thời đình chỉ thi công các dự án vì thế không có chuyện đình chỉ dự án như lời đồn.